ARKTİK BÖLGESİ VE GELECEĞİ

Küresel ısınmanın etkisi ile binlerce yıldır buz formunda olan Arktik alanlarda erimenin etkisi ile yarı buzlu ya da buzsuz bölgeler ve geçitler ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu durumun özellikle Asya - Avrupa, Amerika - Avrupa, Amerika - Asya deniz mesafelerinin kısalması yönündeki etkisi, küresel taşımacılık endüstrisinin bölgeye ilgisini arttırmaya başladığı düşünülmektedir. Bölgenin cazibesini arttırması akademisyenlerin de bölgeye ilişkin olarak farklı alanlarda çalışmalarını arttırmış ve çeşitlendirmiştir. Bu bağlamda Artik rotalar ve geleneksel rotalar ile ilgili olarak maliyetler ve verimlikleri inceleyen bazı çalışmalar aşağıda belirtilmiştir.

Wergeland ve arkadaşları (1992)’nın, “The Northern Sea Route Project” adlı çalışmasında, NSR, Süveyş ve Panama rotalarını (Panama üzerinden Hamburg - Duch Limanı - Yokohama Hamburg Süveyş) üzerinden kullanarak ton başına taşıma maliyetleri karşılaştırılmış olup 1 yıl baz aldıkları genel kargo/ağır yük gemisi, 20000 dwt konvansiyonel ve buz sınıfı (1AS=PC6) kullanmışlardır. Çalışmalarının sonucunda, Panama senaryosunda NSR üzerinden 10,98 usd/ton, Panama Süveyş senaryosu üzerinden 27,56 usd/ton, NSR üzerinden 22,2 usd/ton ve 34,16 usd/ton Süveyş üzerinden amaortisman öncesi ton başına maliyetleri saptamışlardır .

Mulherin ve arkadaşları (1996)’nın, “Development and Results of a northern sea route transit model” adlı çalışmasında, NSR'deki buz sınıflarından yararlanmanın doğrudan maliyetlerini (tek yolculuk) NSR rotasını kullanarak, Norilsk sınıfı dökme buzla güçlendirilmiş gemi, buz sınıfı ULA=PC4-PC5 Lunni sınıfı tanker, buz sınıfı 1 AS PC6 Strekaloovsky sınıfı dökme yük gemisi, UL buz sınıfı=PC7 bazında değerlendirmesi yapmıştır. Çalışmanın sonucunda yolculuk başına maliyet nisan ayı için Norilsk sınıfı 528850 usd, Lunni sınıfı 559439 usd, Strekalovsky sınıfı 409677 usd olarak bulunmuştur.

Kamesaki, K. ve arkadaşları (1999)’nın, “Simulation of NSR Navigation Based on Year Round and Seasonal Operation Scenarios” adlı çalışmasında yıllık hizmet için nakliye masraflarının karşılaştırması ve gemilerin buz koşullarına bağlı olarak rotalarının değişimini Süveyş rotaları için Handymax 50900 dwt (genel kargo), NSR güzergahı için üç klasman tipi: 25000 dwt, ''yüksek buz sınıfı'' (''UL A?''=PC4- PC5) (genel kargo), 40000 dwt ''yüksek sınıf'' (''ULA?''=PC4-PC5) (genel kargo) 50000 dwt ile ''orta 4 sınıf''(''UL''=PC7) (dökmeci) gemilerini referans alarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, NSR rotası üzerinden kargo hacminin daha yüksek olduğu, bu nedenle yüksek sermaye maliyeti dahil olmak üzere daha yüksek gelir maliyetleri oluşturmuş, NSR ile değer yüksek çıkmıştır (50000 dwt /Handymax için karşılaştırma). Genel olarak NSR 21,11 usd/ton, Süveyş (Handymax) ise 18,1 usd/ton.

Kitagawa, H. (2001)’nın, “NSR, The shortest sea route linking East Asia and Europe” adlı çalışmasında yıllık hizmet için nakliye masraflarının karşılaştırması ve gemilerin buz koşullarına bağlı olarak rotalarının değişimini Süveyş rotaları için Handymax 50900 dwt (genel kargo), NSR güzergahı için üç klasman tipi 25000 dwt, ''yüksek buz sınıfı'' (''UL A?''=PC4- PC5) (genel kargo), 40000 dwt ''yüksek sınıf'' (''ULA?''=PC4-PC5) (genel kargo) 50000 dwt ile ''orta sınıf'' (''UL''=PC7) (dökmeci) gemilerini referans alarak kullanılarak, Hamburg Yokohoma arası için değerlendirmiştir. Çalışmanın sonucunda, NSR rotası üzerinden kargo hacminin daha yüksek olduğu, bu nedenle yüksek sermaye maliyeti dahil olmak üzere daha yüksek gelir maliyetleri oluşturduğu, NSR ile değer yüksek çıktığı ortaya konmuştur (50000 dwt /Handymax için karşılaştırma). Genel olarak NSR 21,11 usd/ton, Süveyş (Handymax) ise 18,1 usd/ton dur.

Arpiainen, M. and R. Kiili (2006)’nin, tarihinde yaptıkları Alaska ABD'den Avrupa'ya Arctic Shuttle Konteyner bağlantısı adlı çalışmalarında, NSR (Arktik servis, Reykjavik - Adak(Aleutian) rotası için TEU başına operasyon maliyetlerini bulmak amaçlanmış olup 1 yılı baz alınarak 750 TEU konteyner gemisi DAS - 5000 TEU konteyner gemisi DASLU8 veya 9, PC4 ila 3 ü kullanılmıştır. Çalışmalarının sonucunda, 5000 TEU gemi ile TEU birim maliyeti 354 usd ile 526 usd arasında, 750 TEU gemi ile TEU birim maliyeti 1244 usd ile 1887 usd arasında olduğunu tespit edilmiştir.

Guy, E. (2006)’nin, Kuzeybatı Geçidi'nde ticari taşımacılığın uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi adlı çalışmasında, NWP; Süveyş (Rotterdam-Şanghay) rotaları kullanılarak tek bir sefer için işletme maliyetlerini, yaz geçişi, üç parametrede değişiklikle birlikte düşünülen 6 senaryo hız, kiralama oranı ve geçiş ücretleri bazında karşılaştırmıştır. Çalışmada, Panamax standart konteyner gemisi, yaklaşık 4000 TEU kullanmıştır. Çalışmasının sonucunda, NWP ile Süveyş'e kıyasla tasarruflar %33 (en iyimser durum) ile %14,2 arasında değişmektedir ayrıca senaryoda %8 veya %4 veya hatta %1,05'lik bir kayıp görülmemiştir.

5 Borgerson, S. (2008)’in Arktik erime adlı çalışmada, NWP, Panama, Süveyş (Rotterdam Yokohama, Seattle - Rotterdam) rotalarını kullanılarak bir sefer için ulaşım masraflarının değerlendirmesini yapmış olup görünüşe göre geleneksel büyük konteyner gemisi kullanmıştır. Çalışmanın sonucunda, sefer başına 17,5 milyon usd den 14 milyon usd ye kadar %20'ye varan tasarruf elde edildiğini tespit edilmiştir.

    Somanathan, S. ve arkadaşları (2009)’nın, “Feasibility of a Sea Route through the Canadian Arctic” adlı çalışmasında düzenli operasyon değerlendirmesi için TEU başına işletme maliyetlerini NWP ve Panama kanal rotaları için 4500 TEU Konteyner gemisi CAC3/PC2 gemisi bazında karşılaştırılmıştır. Çalışmanın sonucunda, NY rotasında Panama %8 daha ucuz. St John's rotasında NWP %10 daha ucuz olduğu görülmüştür.

Verny, J. ve C. Grigentin (2009)’nin, “Container Shipping on the NSR” adlı çalışmasında, 2015-2025 dönemi için nakliye maliyetlerini NSR, Süveyş, Transsibirya için 4000TEU konteyner gemisi, Süveyş için geleneksel; NSR için buz sınıfı (belirtilmemiş) gemisi bazında hesaplamıştır. Çalışmanın sonucunda, TEU başına maliyet: Süveyş: 1400-1800 usd. NSR için 2500-2800 usd ve Transsibirya için 1800-2200 usd olduğu görülmüştür.

       Chernova S ve A. Volkov (2010)’un, “Economic Feasibility of the NSR Container Shipping Development” adlı çalışmalarında TEU başına maliyeti değerlendirmek ve Süveyş rotası için TEU başına maliyetlerin karşılaştırmasını 650 TEU luk DAS tipi konteyner gemisi bazında Rotterdam Yokohama rotası için yapılmıştır. Calışmanın sonucunda, TEU, NSR başına maliyet: 1416 ile 1133 usd/TEU arasında arasında olduğu görülmüştür.

Liu, M. ve Kronbak J.(2010)’ın, “The Potential Economic Viability of Using The Northern Sea Route (NSR) as an Alternative Route Between Asia and Europe” adlı çalışmasında NSR ve Süveyş kanal üzerinden düzenli hat için operasyon işletme maliyetlerini Rotterdam Yokohoma rotası için 4300 TEU konteyner gemisi alınmış. 4300 TEU konteyner gemisi, buz sınıfı 1B bazında karşılaştırılmıştır. Çalışmanın sonucunda, resmi NSR ücretlerinde %85 indirim ile NSR, neredeyse her zaman Süveyş'ten daha karlı, 9 aylık Arktik navigasyonu ve düşük yakıt maliyeti için %24 tür. Bunker yakıt maliyetleri artarsa, NSR 9 aylık bir Arktik nakliye sezonu için kâr edebilirken, Süveyş üzerinden nakliye zarara neden olabilir olduğu ortaya çıkmıştır.

          Srinath, B. N. (2010)’nin, “Arctic Shipping: Commercial Viability of The Arctic Sea Routes” adlı çalışmasında NSR, NWP, Kutup ve Süveyş kanal rotaları için kar marjlarını 4000 TEU Konteyner gemisi CA C3/PC2 gemisi bazında bulunmuştur. Çalışmanın sonucunda, Kutup rotaları, her üç senaryo için de daha iyi kar marjları gösterdiği görülmüştür .

Halvor Schøyena ve Svein Bråthenb (2011)’nin, “The Northern Sea Route Versus The Suez Canal: Cases From Bulk Shipping” adlı çalışmasında, transit taşıma maliyetlerini değerlendirmek için yakıt tüketimi verimliliğini ve yakıt maliyetlerine dayalı olarak NSR Süveyş kanal üzerinden konvansiyonel dökme yük gemisi ve buzla güçlendirilmiş dökme yük gemisi E3=1 A=PC7' bazında sigorta maliyeti optimizasyonunu yapılmıştır. Çalışma sonucunda, NSR, %1,5 NSR ile daha ucuz ve yakıt açısından verimli olduğunu tespit edilmiştir.

       Hua, X ve arkadaşları (2011)’nın, “The potential seasonal alternative of Asia–Europe container service via Northern Sea Route under the Arctic sea ice retreat” adlı çalışmasında, yakıt maliyetleri NSR Süveyş kanal üzerinden Atlantik Avrupa'dan Kuzey Asya'ya çeşitli çıkış noktaları geleneksel 10000 TEU buz sınıfı olmayan konteyner gemisi baz alınarak ve NSR ücreti yok varsayılarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, NSR rotası yakıt maliyetinde %3 ila %5 arasında tasarruf sağladığı görülülmüştür.

Paterson, T. (2011)’nin, “Cost comparison of shipping in the Arctic” adlı çalışmasında, Fednav simülasyonu: tek bir yolculuk için rutin maliyet karşılaştırması ve yakıt maliyetlerini NWP Pana kanalı üzerinden New York Sanghay rotası için konvansiyonel dökme gemisi bazında değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, NWP'yi kullanmak için yolculuk başına 75000 ila 175000 usd daha maliyetli olduğu görülmüştür.

Carmel, S.(2012)’in, “Commercial Shipping in the Arctic. Marine Board Workshop Safe Navigation in the Arctic” adlı çalışmasında, Maersk simülasyonuunda tek bir yolculuk için maliyet karşılaştırması ve güvenilirliğini, konteyner gemileri, NSR için 2000 TEU ve NSR için Suez. Ice-class1A üzerinden 6500 TEU ile Yokohoma Rotterdam arası değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, NSR boyunca konteyner başına maliyet daha yüksek çünkü büyük gemiler şimdilik NSR kullanamıyor; ayrıca, rotanın güvenilirliği çok düşük olduğu görülmüştür.

      7 Cho, Y (2012)’nin, “The melting Arctic changing the world: new sea route. International Convention Energy Security and Geopolitics in the Arctic: Challenges and Opportunities in the 21st Century” adlı çalışmasında, NSR'nin Süveyş rotasına göre avantajlarını ve risklerini tam net olmamakla birlikte geleneksel tip gemiyi baz alarak ile her iki rotada da karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, NSR rotası: konteyner gemisii için %39 oranında yakıt dökme gemisi için %36 oranında yakıt tasarrufu sağladığı ortaya konulmuştur.

      Falck, H. (2012)’nin, “Shipping in Arctic Waters: the Northern Sea Route” adlı çalışmasında, Tschudi Shipping'in simülasyonu ile NSR, Süveyş kanal üzerinden buz sınıfı (1A)bulker ve LNG tankeri için tek bir seyahat için Kirkenes Yokohama, MelkøyaYokohama arası maliyetleri karşılaştırılmıştır. Çalışmanın sonucunda, NSR rotası tasarruf açısından dökme gemi: için 839000 usd, LNG için 82640 usd olarak olarak bulunmuştur.

Tor Wergelan (2013)’nın, karşılaştırmalı olarak Kuzeydoğu, Kuzeybatı ve Transpolar Geçitleri isimli NSR, NWP, Transpolar, Süveyş (Yokohama - Hamburg, Şanghay Hamburg) rotaları kullanılarak 1 yılı baz alarak incelenen rotalar arasındaki maliyet farklarını değerlendirdiği çalışmada, iki senaryo kullanılmış olup Yokohama - Hamburg arası için buz sınıfı olmayan genel / ağır yük donanımlı gemi, Şanghay - Hamburg arasında ise konteyner gemisi 4000 TEU kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, 500$/ton bunker maliyetinde, 14,87 usd/ton ile 19,87 usd/ton (genel kargo gemisi), 16,13 usd/ton ve 19,95 usd/ton (konteyner gemisi) arasında Arktik rotaların maliyetinin daha ucuz olduğu sonucuna varılmıştır.

Frédéric Lasserre (2014)’nin, Kuzey Kutbu rotaları boyunca denizcilik simülasyonları, karşılaştırma, analiz ve ekonomik perspektifler adlı çalışmasında, NSR, NWP, Süveyş (Rotterdam - Şanghay, Rotterdam - Yokohama) rotaları kullanılarak 6 ay ve 1 yıl baz alınmış, maliyet, karlılık açısından değerlendirilmiş ve 4500 TEU konteyner gemisi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, güçlü bir yük faktörü olmadan, Arktik rotaların pek karlı olmayacağı sonucuna varılmıştır.


KAYNAKLAR;
Tor Wergeland, (1992). The Northern Sea Route – Rosy prospects for commercial shipping? Int. Challenges, 12(1), 43-57.

Mulherin, N., D. Eppler, T. Proshutinsky, A. Proshutinsy, L.D. Farmer and O. Smith. (1996). Development and Rresults of a northern sea route transit model. Hanover NH: Cold Regions Research and Engineering Laboratory, 96–5.

Kamesaki, K., Kishi, S., Yamauchi, Y., (1999). Simulation of NSR Navigation Based on Year Round and Seasonal Operation Scenarios. INSROP Working Paper 8. INSROP, Oslo.

Kitagawa, H. (2001). The northern sea route. The shortest sea route linking East Asia and Europe. Tokyo: The Ocean Foundation.

Arpiainen, M., Kiili, R., (2006). Arctic shuttle container link from Alaska US to Europe. Report K-63. Aker Arctic Technology, Helsinki. BOCOM nternational, 2013. Container Shipping Sector. Weekly container shipping commentary. Oct. 2, 2013. BOCOM International, Hongkong.Borgerson, S., 2008. Arctic meltdown. Foreign Aff. 87 (2), 63-77.

Guy, E. (2006). Evaluating the viability of commercial shipping in the Northwest Passage. Journal of Ocean Technology, 1(1), 9-15.

Borgerson, S. (2008). Arctic meltdown. Foreign Affairs, 87(2): 63-77.

Somanathan, S., P. Flynn and J. Szymanski (2009). The northwest passage: a simulation. Transportation Research, 43, 127-135.

Verny, J. and C. Grigentin. 2009. Container shipping on the northern sea route. International Journal of Production Economics, 122(1), 107-117.

Chernova, S. and A. Volkov. (2010). Economic feasibility of the northern sea route container shipping development. Unpublished MSc dissertation. Bodø: Graduate School of Business, Business and Transportation.

Liu, M. and J. Kronbak. (2010). The potential economic viability of using the northern sea route (NSR) as an alternative route between Asia and Europe. Journal of Transport Geography, 18, 434-444.

Srinath, B. N. (2010). Arctic shipping: commercial viability of the Arctic sea routes. Unpublished MSc Dissertation. London: City University.

Halvor Schøyena and Svein Bråthenb (2011). The Northern Sea Route Versus The Suez Canal: Cases From Bulk Shipping. Journal of Transport Geography, 19(4), 977 983.

Hua, X., Z. Yin, D. Jia, F. Jin and H. Ouyang (2011). The potential seasonal alternative of Asia–Europe container service via Northern Sea Route under the Arctic sea ice retreat. Maritime Policy and Management, 38(5), 541-560.

Paterson, T. (2011). Cost comparison of shipping in the Arctic. St. John’s Newfoundland: Fednav (Presentation at Arctic Shipping North America conference 2011, St John’s.

    Carmel, S., 2012. Commercial Shipping in the Arctic. Marine Board Workshop Safe Navigation in the Arctic. Seattle.

Cho, Y., (2012). The melting Arctic changing the world: new sea route. International Convention Energy Security and Geopolitics in the Arctic: Challenges and Opportunities in the 21st Century Jan. 9–10. Energy Studies Institute, National University of Singapore, Singapore.

Falck, H., (2012). Shipping in Arctic Waters: the Northern Sea Route. Tschudi Shipping Company: Presentation to the Marine Insurance Seminar. Mariehamn, Finland.

Wergeland, Tor, (2013). Northeast, Northwest and Transpolar Passages in comparison. In: Østreng, Willy. (Ed.), Shipping in Arctic Waters. A Comparison of the Northeast, Northwest and Trans Polar Passages. Springer Verlag and Praxis, Berlin, 299-352.

Frédéric Lasserre, (2014). Simulations of Shipping along Arctic Routes: Comparison, Analysis and Economic Perspectives. Polar Record, Cambridge University Press, 51(258), 239–259.